Kitap Önerisi: Kesin İnançlılar

Pek çok kitle hareketine tanıklık ediyoruz. Günümüzde ya da geçmişte kalabalıkları kendisine bağlayan siyasi, dini ya da milliyetçi hareketler bunlar. Bu hareketlere bağlı olan insanların, içinde bulundukları harekete layık olabilmek için yaptıklarını hayretle izliyoruz kimi zaman. Hiç bir vicdani ya da insani kaygı taşımadan, kendilerine tebliğ edilen görevleri körü körüne denebilecek şekilde yerine getiriyorlar. Hatta bazen durumdan vazife çıkartarak da davranışlarda bulunuyorlar. 

Bununla birlikte, bu hareketlere liderlik edenlerin grubun bütünlüğü sağlamak için nasıl çatışma ortamları yarattıklarını da görüyoruz. Rahatlıkla uzlaşabilecekleri halde çatışma ve kutuplaşmayı tercih ediyorlar. Eric Hoffer, Kesin İnançlılar kitabında hem liderlerin hem de kitle hareketlerine dahil olanların davranışlarının sebeplerini anlatıyor. Bu kitap ister dini, ister milliyetçi ve ister sosyal devrimler olsun, bütün kitle hareketlerinde ortak olan özellikleri inceliyor. Alman asıllı ABD' li düşünür Eric Hoffer tarafından 1951 yılında yazılan ve çok ses getiren kitap oldukça etkileyici. Kitaptan bazı bölümler:

'' Açlık ve soğuk dayandığı zaman hayatımız tehlikededir. Bu yüzden, imtiyazlı kişilerin tutuculuğu kadar derin bir yoksul tutuculuğu vardır ve toplumsal düzenin değişmeksizin devam etmesinde her ikisi de aynı önemde rol oynarlar.''

'' Geleceğe duyulan korku bugüne sarılmamıza sebep olurken geleceğe duyulan inanç değişime açık olmamızı sağlar.''

'' Kutsal bir davaya inanç, kayda değer bir dereceye kadar, vaktiyle kendimize duyup da kaybettiğimiz inancın bir ikamesidir.''

'' Kendini adamanın, sadakatin ve manevi teslimiyetin her çeşidi esas itibarıyla, ziyan olan beyhude hayatlarımıza değer ve anlam verebilecek bir şeye can havliyle sarılmamızdır. Dolayısıyla, kişinin bir ikameye sıkıca sarılması ister istemez hırslı ve abartılı olacaktır.''

'' Eşitlik tutkusu kısmen anonimlik tutkusudur. Kumaşı meydana getiren ipliklerden biri olma; bir ipliğin diğerlerinden ayırt edilememesi, Böylece kimse bizi işaret edemez, bizi diğerleriyle kıyaslayıp kusurlarımızı açığa çıkartamaz.''

'' İmanın kuvveti, dağları yerinden oynatmasından değil, yerinden oynatılan dağları görmemesinden belli olur.''

'' Açıkça görülmektedir ki, etkili olabilmesi için bir öğretinin anlaşılmaması, ona inanılması gerekir. Ancak anlamadığımız şeylerden kesinlikle emin olabiliriz.''

'' Fanatik bir kişi gerçek bir prensip insanı değildir. Bir davaya, esasen o davanın doğruluğu ve kutsallığı nedeniyle değil, bir şeye tutunmak için duyduğu şiddetli ihtiyaç nedeniyle sarılır. Aklına ve ahlak duygusuna hitap ederek bir fanatiği davasından soğutup vazgeçirmek imkansızdır.''

'' Büyük bir liderin dehası bütün nefretleri tek bir düşman üzerine toplamaya ve hatta birbirinden en uzak olan hasımların bile tek bir kategoriye mensup gibi görünmesini sağlamaya dayanır.''